اصطلاحات تجاری

اگر شما یک بازرگان یا تاجر باشید، دانستن اصطلاحات گمرکی برای شما یک ضرورت است. زیرا شما برای این که بتوانید بهتر معامله کنید و ارتباط بهتری با سایر بازرگانان داشته باشید باید تا حدودی با این اصطلاحات آشنا باشید. زنجیره کارهای اجرائی در بازرگانی خارجی در برگیرنده امور مختلف و متفاوت و در عین حال به هم پیوسته ای است که مدیران بازرگانی خارجی و تجار و کلیه اشخاص و شرکت هایی که به نحوی با واردات و صادرات کالا سروکار دارند لزوما از وقوف و کاربرد آن بی نیاز نمی باشند و بالطبع آگاهی از اطلاعات مورد نیاز در بازرگانی خارجی برای نامبردگان از ضروریات امر می باشد.

این مطلب با هدف ارائه مهم ترین اطلاعات و مقررات و مسائل مختلف در بازرگانی خارجی تهیه شده و حاوی اطلاعات، مفاهیم و واژه های بنیادی در مسائل اجرائی بازرگانی خارجی می باشد.

کلمهلغت معادل انگلیسیتعریف
اتاق بازرگانی و صنایع و معادنChamber of Commerce& Industries and Minesاتاق بازرگانی و صنایع و معادن ایران به منظور ایجاد هماهنگی و همکاری بین بازرگانان و صاحبان صنایع و معادن فعالیت می‌کند. در جلسات این اتاق نمایندگان دولت و بخش خصوصی شرکت می‌کنند.همکاری با دستگاه‌های دولتی و سازمان‌های وابسته به دولت یا تحت نظارت آن و شهرداری‌ها از جمله ارائه مشاوره در زمان تهیه لوایح و مقرراتی که با امور بازرگانی و صنایع و معادن ارتباط دارد، از وظایف این نهاد به شمار می‌رود این اتاق ۶۰ نماینده دارد که ۴۰ نماینده آن از بخش خصوصی و ۲۰ نماینده آن از طرف دولت انتخاب می‌شوند.
ارسالDispatchفرستادن یا روانه کردن کالا به وسیله وسایل حمل و نقل
اظهار گمرکیCustom Declarationهرگونه اظهار یا عملی به هر شکل که مورد قبول یا تجویز گمرک باشد و اطلاعات یا جزییات مورد نیاز گمرک را ارائه دهد.
فرم اظهارنامهDeclaration formفرم پیش نویس اظهارنامه ( اظهارنامه گمرکی ) است که توسط گمرک تهیه و در اختیار تاجر یا نماینده او قرار داده می شود. تاجر یا نماینده  او مشخصات کالایی را که برای ترخیص در گمرک موجود است را در این فرم نوشته و اظهار می کند.
انجمن‌های سراسری حمل و نقلInternational Transport Companies Association of Iranتجمع صنفي با نام “سنديكا” فعاليت خود را شروع كرد و در تاريخ ۲۹/۶/۱۳۵۲ به عضويت سازمان جهاني فياتا پذيرفته شد و به موجب اساسنامه، وظيفه هماهنگي و ارتقاء وضعيت و كيفيت كار اعضاء و در عين حال، وظيفه توزيع كارنه تير را بر عهده داشت.بعد از انقلاب اسلامي ايران به دنبال سياست دولت جمهوري اسلامي داير بر بسط فعاليت و حمايت از شركت هاي حمل و نقل بين المللي ايراني، تعداد اين شركتها افزايش يافت و به تبع آن تعداد اعضاء سنديكا نيز فزوني گرفت.
با تصويب قانون جديد تشكل هاي صنفي، نام سنديكا در سال ۱۳۷۴ به انجمن سراسري شركت های حمل و نقل بين المللی ايران تغيير يافت. در حال حاضر شمار اعضاء انجمن از حدود ۳۱۷ شركت نيز فراتر رفته است.فعالیت های انجمن عبارت است از :صدور و کنترل مجوز ترددصدور و کنترل مجوز ترانزیت تحویل FBL و بیمه مسئولیت بارنامه تحویل CMR و بیمه مسئولیت بارنامه تحویل AWBکنترل بارنامه تامین بیمه مازاد درمان (تکمیلی) ارائه برنامه آموزش حمل و نقل شورای حل اختلاف صنفی اخذ روادید برای اعضا و رانندگان
بارگیریLoadingقراردادن بار ( کالا ) بر روی وسیله حمل و نقل برای حمل و نقل کاالا
بارنامهBill of Ladingبارنامه به عنوان سند حمل و مالکیت کالاست و ممکن است. به عنوان قرارداد حمل و رسید کالا نیز تلقی گردیده و قابل معامله (negotiable) و ظهرنویسی باشد.در بارنامه نامه فرستنده (Shipper)، گیرنده کالا (Consignee )، و اگر به حواله کرد صادر شده باشد (Consigned to order of) و محل بارگیری، مقصد کالا، تعداد بسته ها، شماره و علامت – وزن با ظرف، نوع کالا طبق آنچه فرستنده اظهار کرده، نام کشتی و هواپیما یا شماره سفر و پرواز شماره وسیله حمل و نقل، تاریخ صدور بارنامه و خصوصاً تصریح به اینکه کرایه پرداخت شده و یا در مقصد قابل پرداخت است درج شود.
فیاتاFIATA(International Federation of Freight Forwarders Associations)فیاتا، یک سازمان غیر دولتی است و نماینده صنعتی قلمداد می‌شود که حدودا از ۴۰۰۰۰ شرکت لجستیکی و بارفرابری (فورواردری) که به عنوان معماران حمل و نقل می‌باشند و حدود هشت تا ده میلیون نفر در استخدام آن ها در ۱۵۰ کشور مختلف ایجاد شده‌است.فیاتا بزرگترین سازمان غیر دولتی (NGO) در زمینه حمل ونقل می‌باشد. این سازمان در تمام دنیا نفوذ دارد. فیاتا اسناد ( اسناد حمل فیاتا ) و فرم های گوناگونی برای ایجاد استاندارد واحدی در بین بارفرابان تمامی دنیا ایجاد کرده‌است. این اسناد به سادگی از یکدیگر قابل تشخیص می‌باشند و هرکدام رنگ خاص خود را دارند و آرم فیاتا در بالای تمامی این اسناد قابل رویت است.FCR گواهی رسید بارفرابرانFCT گواهی حمل بارفرابرانFWR گواهی تحویل انبار فیاتاFBL بارنامه فیاتا که قابل معامله و چند وجهی می‌باشد. FWB راهنامه فیاتا که غیر قابل معامله و چند وجهی می‌باشد. SDT اظهارنامه فرستنده مبنی بر حمل کالای خطرناک. SIC گواهی وزن در حالت (intermodal) که شامل حمل کانتینری می‌باشد و توسط فرستنده تنظیم می‌شود. FFI دستورات فیاتا درباره بارفرابری اسناد فیاتا بسیار خوشنام می‌باشند و به عنوان اسناد معتبر و قابل قبول شناخته می‌شوند.این اسناد نقش به سزایی در گذشته برای تسهیل در مروادات بین‌المللی داشته‌اند و در آینده نیز به عنوان ابزاری ارزشمند در خدمت سرویس تجارت جهانی می‌باشند.
بسته‌بندیPackagingعبارت است از تمامی اقلام و مواد به همان صورتی که وارد می شوند، برای بسته بندی ، چیدن و جدا کردن کالاها استفاده شده می شوند، به جز موادی مانند پوشال، کاغذ، پشم شیشه، تراشه و غیره که به صورت فله برای بسته بندی وارد می شوند. محفظه ها و بارچین ها نیز مستثنی هستند.
بیجکExit Permissionسندی است که توسط انباردار برای صاحب کالا و یا نماینده قانونی وی، پس از ترخیص کالا از گمرک و رؤیت پروانه سبز گمرکی، صادر می گردد.
بیمه‌ نامهInsurance Policyسندی است که توسط شرکت بیمه به درخواست بیمه گذار برای پوشش خطراتی که مورد نظر است، در مقابل پرداخن حق بیمه ، صادر می شود.بیمه باربری از لحاظ مختصات کالای بیمه شده، متضمن شرح کالا، ارزش کالا طبق اسناد، پوشش بیمه ای مطابق با آنچه در اعتبار پیش بینی شده، تاریخ بیمه نامه های همزمان یا قبل از تاریخ حمل می باشد، یعنی تصریح به اینکه از تاریخ حمل قابل اجراست.
پروانه ترددPermit Trafficپروانه تردد ، برگه‌اي است كه توسط سازمان راهداری و حمل و نقل جاده‌ای برابر قانون تردد وسايط نقليه خارجی از قلمرو جمهوری اسلامی ايران صادر می شود و مشخصات عمليات حمل و نقل و وسايل نقليه خارجی، اعم از نام مرز ورودی و خروجی، طول و مسير تردد، زمان سفر و مدت زمان مجاز رانندگی برای هر راننده و … وسيله نقليه خارجی را تعيين می كند.اين پروانه توسط نمايندگی سازمان راهداری و حمل و نقل جاده‌ای در پايانه‌های مرزی صادر و در بدو ورود، به رانندگان وسايل نقليه خارجی داده می شود و تردد وسايط نقليه خارجی بدون همراه داشتن اين پروانه تردد، در جاده های كشور ممنوع می باشد.
پروانه صادراتیExport Permissionسندی است که توسط گمرک صادر می شود. صدور این سند به معنای آن است که عملیات ارزیابی به اتمام رسیده و صاحب کالا با گمرک تسویه حساب نموده و می تواند مقدمات خروج کالای خود را از گمرک فراهم نماید.
پیش فاکتور
( پروفرما )
Performa Invoiceسیاهه خریدی است که متضمن اعلام شرایط از طرف فروشنده، درخصوص کالای مورد سفارش، شماره قرارداد، تاریخ قرارداد، شماره سفارش خریدار، مشخصات حمل، مشخصات و جزئیات کالا، بسته بندی ، شرایط پرداخت، مشخصات بانک فروشنده و خریدار، تاریخ حمل، تعیین و معرفی مرسسه بازرسی جهت اطلاع خریدار، راجع به تعرفه گمرکی ،مدت اعتبار از تاریخ ثبت سفارش و نظایر آن می باشد.
ترخیص گمرکیCustom Clearanceانجام تشریفات گمرکی لازم که اجازه می دهد کالا برای مصرف داخلی وارد، صادر یا تحت رویه های گمرکی دیگر قرار گیرد.
حمل و نقل بین المللی کالاThe international transport of goodsعبارت است از جابه جایی و حمل کالا از نقطه ای در داخل کشور به نقطه ای در کشور دیگر با رعایت قوانین و مقررات حاکم بر آن
خریدارBuyerشخص حقیقی یا حقوقی که طی توافقات صورت گرفته در ازای پرداخت مبلغ مورد توافق، کالا یا خدمات معینی را دریافت می کند.
درب خروج گمرکCustom Exit doorوظيفه درب خروج گمرک كنترل نهايی اسناد ، پروانه گمركی و در صورت نياز بازرسی مجدد كالا همچنين صدور مجوز بارگيری
مي باشد.بازرسی به عنوان نماینده رئیس گمرک بر کالای در حال خروج نظارت می کند و این نمایندگی این امکان و وظیفه را به او می دهد که همه عملیات انجام شده در بررسی و دریافت حقوق و عوارض از کالا و عملیات ارزش گذاری را مورد شک قرار دهد و خود راساً هر یک از عملیات را که ضروری تشخیص داد دوباره انجام دهد.
راهنامه زمینیConvention on the Contract for  the International Carriage of good by Road (CMR)سندی است غیرقابل انتقال که حمل کننده با صدور آن متعهد می گردد در قبال کرایه، محموله یک وسیله نقلیه را از مبداء تا مقصد، حمل و تحویل گیرنده نماید.راهنامه کامیون سندى است که فقط جهت حمل کالا با کاميون مورد استفاده قرار گرفته و مخصوص متصديان حمل مى‌باشد. اين سند تحت مقررات کنوانسيون CMR يا مقررات بين‌المللى حمل کالا از طريق جاده صادر مى‌گردد و حدود مسئوليت هاى متصديان حمل و نقل جاده‌اى را مشخص مى‌نمايد.
راهنامه هواییAirway Billاین بارنامه در ۱۲ نسخه صادر می شود که ۳ نسخه آن اصلی و مابقی برای قسمت های داخلی شرکت هواپیمایی مورد استفاده قرارمی گیرد.نسخه اصلی اول برای شرکت حمل کننده یا صادر کننده For Carrierنسخه اصلی دوم برای گیرنده کالا For Consigneeنسخه اصلی سوم برای فرستنده کالا For Shipperبارنامه هوایی یک رسید می باشد و سند قابل معامله و یا سند مالکیت کالا به تنهایی به حساب نمی آید و صاحب کالا پس از دریافت چنین بارنامه ای و رسیدن کالا به مقصد به شرکت هواپیمایی مربوطه مراجعه و حواله تحویل کالا Delivery Order را دریافت می نماید.در بارنامه هوایی باید تاریخ پرواز و شماره پرواز همراه با مهر شرکت هواپیمایی وجود داشته باشد تا صاحب کالا از تاریخ رسیدن کالا آگاهی پیدا نماید.
رسید بانکیBank Receiptسندی است که بانک در ازای واریز پول به حساب صادر می کند.
سیستم آسیکوداASYCODA  (Automated System for Customs Data)سيستم پردازش خودكار اطلاعات گمركی است كه در ايران با نام طرح نگار (نظام گمركی اطلاعات رايانه ای) شناخته مي شود. اين سيستم از جمله سيستم های مدرن نظارتی و كنترلی گمرک های جهان در بهينه سازی عمليات ترخيص كالا به حساب می آيد.
صادرات قطعیOutright Exportرویه گمرکی ، شامل کالاهای مجاز است که از قلمرو گمرکی خارج شوند و در نظر است به طور دائم خارج از آن قلمرو بمانند. به استثناء کالاهایی که تحت روش استرداد یا تحت روش پردازش یا بازپرداخت حقوق و عوارض ورودی، صادر شده اند.
صادرکنندهExporterبه هر شخص حقیقی یا حقوقی که دارای کارت بازرگانی و یا مجوز وزارت بازرگانی (حسب مورد) بوده و اقدام به صدور کالا نماید، صادرکننده اطلاق می شود.
صدورIssueنوشتن و تکمیل ورقه ای به منظور ترتیب آثار مخصوص بر آن مانند صدور پروانه گمرکی .
فاکتورInvoiceفاکتور با عنوان سیاهه خرید نیز شناخته می شود. صورت حسابی است که به موجب آن هزینه کالا به حساب خریدار منظور می‌شود.سیاهه باید دارای موارد زیر باشد :تاریخنام و نشانی خریدار و فروشندهشماره سفارش یا قراردادمقدار و شرح کالاقیمت واحدشرح هر گونه هزینه اضافی توافق شده که در قیمت واحد منظور نشده استارزش کل کالاوزن کالاتعداد بسته‌هاعلايم و شماره‌های حملشرایط تحویل و پرداختجزيیات حمل
فرشCarpetنوعی گستردنی بافته شده از الیاف پنبه، پشم و در بعضی موارد ابریشم است که معمولاً برای پوشش زمین به کار می‌رود. از آنجا که قالی و فرش همیشه نقش‌های زیبا بر خود داشته‌اند، امروزه به جنبه‌ٔ تزئینی آن نیز توجه می‌شود.
فروشندهSellerشخص حقیقی یا حقوقی که طی توافقات صورت گرفته در ازای ارائه کالا و یا خدمات معین، مبلغ مورد توافق را دریافت می کند.
فورواردر (مسئول حمل و نقل)Forwarderشخص حقوقی (شرکت)  است که قرارداد حمل سراسری با مشتری منعقد می نماید. شرکت هایی که طرف قرارداد مستقیم با مشتری قرار می گیرند فورواردر محسوب می شوند.
جهت آشنایی بیشتر با فورواردر و کریر ، مقاله فورواردر و کریر کارگزاران حمل و نقل کالا و تفاوت آن ها را مطالعه نمایید.
قبض انبارWarehouse Billقبض انبار ، قبض رسید کالا می باشد که توسط انباردار و در مقابل دریافت کالا صادر می شود. این سند نشان می دهد که کالا به چه تعداد و یا چه وزنی در کدام انبار نگهداری شود.
قبض باسکولScale Billسندی است که مؤید وزن کالاست و توسط مسئولین باسکول های مستقر در گمرک صادر می شود.
کارنه تیرCarnet TIRکارنه تیر ، دفترچه ای است که بر اساس توافق انجام شده بین کشورهای عضو کنوانسیون بین المللی گمرکی مربوط به حمل و نقل کالا در جاده ها تنظیم شده است.این دفترچه در کشور مبدأ حمل صادر می شود و یک سند ترانزیتی بین المللی کالا از راه زمینی و به موجب آن کالا از کشورهای بین راه تا مقصد تحت شرایط و ضوابط بدون انجام تشریفات و صدور سند گمرکی به طور ترانزیت عبور می کند.
کالاهایی که به صحابت کارنه تیر حمل و نقل می شوند نیازی به انجام تشریفات ترانزیت و بازدید و کنترل کالا در مرز ورودی و خروجی در هر کشور نخواهند داشت.
کریر (حمل کننده)Carrierشخص حقوقی ( شرکت ) است که با انعقاد قرارداد حمل با شرکت فورواردر یا صاحب کالا و با قبول انجام عملیات حمل با استفاده از وسایل و تجهیزات در اختیار خود متعهد می گردد.
گمرکCustomسازمانی است دولتی که مسئول اجرای قانون گمرک و وصول حقوق و عوارض و همچنین مسئول اجرای سایر قوانین و مقررات مربوط به ورود، صدور، جابه جایی یا انبار کردن کالا است.
گواهی مبدأCertificate of Originگواهی مبدا ، سند ویژه ای می باشد که نمایانگر کالا است. در این سند مقام یا سازمانی که اختیار صدور آن را دارد، به طور صریح ارتباط کالا موضوع این گواهی را به کشور خاصی که مبدأ کالا است، تصدیق می کند.
این گواهی همچینین شامل یک اظهارنامه از طرف سازنده، تولیدکننده عرضه کننده، یا شخص ذیصلاح دیگری باشد.
لیست عدل بندیPacking Listلیست عدل‌بندی ، فهرستی است که محتویات هر بسته را با ظرف و خالص نشان دهد.
مرز گمرکیCustoms Frontierمرز یک قلمرو گمرکی
موسسات بیمهInsurance Institutionشركت بيمه ای كه نام آن در قرارداد قيد گرديده است و جبران خسارات احتمالی را به عهده دارد.
واردکنندهImporterشخص حقیقی یا حقوقی که آوردن کالا یا فراهم سازی موجبات ورود کالا به قلمرو گمرکی را انجام می دهد.
کوتاژCottageعملیات ثبت اظهارنامه‌ها در دفاتر گمرکی
حمل یکسرهThrough Transportحمل يكسره عبارت است از انتقال كالای گمرک نشده از گمرک مرز ورودی به گمرگ مقصد بارنامه حمل، در داخل كشور بدون تخليه از وسيله حمل، تشريفات حمل يكسره غير قطعي است.
تولیدکنندهManufacturerاین شخص می تواند یک شخصیت حقوقی یا یک شخصیت حقیقی باشد. شخصیت حقیقی یعنی یک فرد، یک انسان و شخصیت حقوقی یعنی یک شرکت، یک سازمان، یک کارخانه و از این قبیل … ،تولیدکننده می تواند صادرکننده نباشد.
مثل پسته کاران رفسنجان و زعفران کاران قائنات.
تأمین کننده کالا یا خدماتSupplierزمانی که یک شخص خریدار به طور مکرر از یک شخص دیگری خدمات و کالا خریداری می کند، شخص تأمین کننده سرویس و خدمات به یک Supplier برای مشتری خود تبدیل شده است و نقش مؤثری در موفقیت خریدار خود می تواند ایفا نماید.
ارزش گمرکیCustoms valueبه معنی ارزش کالای وارد شده در گمرک هر کشور است. ارزش گمرکی شامل مواردی مثل بهای سیف ( CIF) همراه با تمامی هزینه های مربوط به واریز و افتتاح اعتبار، حق استفاده از علامت بازرگانی ، حق استفاده از نقشه و تمام هزینه های در ارتباط با کالا تا زمان ورود به اولین دفتر گمرگی است.
صورتحسابInvoiceبعد از فروش کالا به خریدار، باید صورتحساب روی سربرگ فروشنده صادر گردد و دارای مشخصات دقیق کالا باشد از قبیل :نام کالامشخصات فنیوزن کالاقیمت واحدقیمت کلترم خرید طبق اینکوترمز ۲۰۱۰شماره اعتبار اسنادی اگر باشد، نام خریدارHS CODE کالا و موارد دیگر که طبق درخواست خریدار و شرایط قرارداد صادر می گردد.
کد کالاHS CODE (HORMONIZED SYSTEM CODE)یک سیستم کدگذاری استاندارد شده بین المللی برای کالا است. دارای ۸ رقم می باشد و دارای اهمیت زیادی برای ترخیص صادراتی و ترخیص وارداتی است.به هر کالا یک کد داده شده است و توصیفی اجمالی از آن کالا را در بر دارد، تا کشورها بتوانند کالاهای وارده و صادره را به خوبی کنترل نمایند و حقوق ورودی گمرکی نیز به درستی اخذ شود و همچنین آمار و اطلاعات استخراجی صحیح تر به دست آید.
گواهی تولیدCertificate of manufactureاین سند زمانی درخواست می شود که کشور و شرکت تولیدکننده از اهمیت زیادی برای خریدار برخوردار باشد. لذا این گواهی را نیز از تولیدکننده یا فروشنده می خواهد که باید توسط مرجع ذیصلاح آن کشور صادر شود و تأیید کند که کالای موضوع قرارداد توسط شرکت طرف قرارداد تولید شده است.
گواهی آنالیزCertificate of analysisاین سند زمانی درخواست می شود که آنالیز کالای تولید شده از اهمیت زیادی برخوردار باشد و باید کالا طبق آنالیز درخواستی خریدار تولید شود. این سند هم باید توسط یک سازمان ذیصلاح و مسئول صادر گردد.
شرکت های بازرسیInspection Companyاین شرکت ها کارشان این است که به دستور خریدار، کالا را از لحاظ کیفیت، وزن، تعداد، آنالیز و هر چیز دیگر بازرسی نمایند و نتیجه بازرسی را به خریدار اطلاع دهند.چون صاحبین کالا در مبدأ حضور ندارند و مطمئن نیستند که فروشنده به تعهداتش عمل کند. لذا از شرکت های بازرسی می خواهند که معمولاً در مبدأ بارگیری کالا را طبق قرارداد کنترل نمایند، تا خریدار مطمئن شود کالا طبق قرارداد تولید، بارگیری و حمل می گردد.
یکی از اسنادی که در حمل های بین المللی اهمیت فوق العاده ای دارد و از اینکه سر خریدار ایرانی کلاه برود جلوگیری می کند، استفاده از خدمات یک شرکت بازرسی مطمئن است. در ادامه جهت آشنایی بیشتر، مقاله گواهینامه بازرسی کالا را مطالعه نمایید.
حمل شده روی عرشهShipped On Boardصِرف صدور بارنامه دلالت بر حمل ندارد، مگر اینکه اصطلاح Shipped On Board با نام و شماره سفر کشتی، روی بارنامه درج گردد و به امضاء مدیر شرکت حمل و نقل برسد. شما خریدار ایرانی می توانید برای اطمینان بیشتر از صحت بارنامه، رونوشت رنگی بارنامه را از فروشنده خود درخواست نمایید.سپس اطلاعات بارنامه و حمل را با نماینده شرکت کشتیرانی یا شرکت حمل و نقل بین المللی در مقصد، کنترل نمایید. اگر اطلاعات بارنامه و حمل را تأیید کردند، می توانید مطمئن باشید که کالای شما حمل شده است.
بارنامه تمیزClean Bill of Ladingاین اصطلاح وقتی روی بارنامه بیاید دلالت می کند بر اینکه محموله صحیح و سالم بارگیری شده و هیچ مشکلی نداشته است. البته شرکت های حمل و نقل و خصوصاً خطوط کانتینری کشتیرانی از صدور اینچنین بارنامه هایی امتناع می کنند، چون می تواند مسئولیت زیادی برای آن ها به همراه داشته باشد. اما در خصوص حمل های کامیونی حتما بخواهید این اصطلاح روی بارنامه درج گردد.
محموله یا کالاCargo or Shipmentبرای جابجایی کلیه محمولاتی که در سیستم حمل و نقل بین المللی حمل می گردند، بیشتر این دو اصطلاح استفاده می گردد.
کالای خشک یا کالای معمولیDry Cargoمحمولاتی هستند غیر از گازها و مایع ها و همچنین اینکه نیاز نیست در دمای خاصی یا تحت شرایط ویژه ای نگهداری یا حمل شوند.
کالای خطرناک
Dangerous Goods or Hazardous
محمولاتی هستند که اگر با شرایط ویژه ای، بسته بندی، بارگیری و حمل نشوند، می توانند برای انسان یا محیط زیست بسیار خطرناک باشند.
مثل گازهای سمی، مواد منفجره یا هر چیز دیگری با درجه احتراق یا کشندگی بالا و غیره.
دستورات حملShipping order or Shipping Instructionبعد از اینکه صادرکننده، محموله خود را در کانتینر یا هر وسیله نقلیه ای برای خروج از کشور بارگیری کرد، باید دستورات حمل خود را طی یک نامه رسمی با مهر و امضا مجاز به شرکت حمل و نقل بین المللی ابلاغ کند. این سند بسیار حائز اهمیت است و باید با نهایت دقت تکمیل و ارسال شود.
محل بارگیری کالا و آغاز عملیات حمل و نقل بین المللیPort of loading Place of loadingاین محل هم می تواند بندر باشد، مثل هامبورگ، شانگهای، بندر عباس و هم می تواند محلی در خشکی باشد، مثل تهران، مونیخ، پاریس
بندر تخلیه در مقصد یا آخرین بندر سر راهیPort of dischargeاگر پایان عملیات حمل، بندرعباس اسکله شهید رجایی باشد، در تمام اسناد در قسمت Port of discharge باید نام بندر عباس اسکله شهید رجایی درج گردد. اگر بندر امام باشد، نام بندر امام، اگر بندر خرمشهر باشد، نام بندر خرمشهر باید درج گردد.
نقطه پایان عملیات حمل و نقل بین المللی ( در خشکی )Final place of deliveryاگر این جمله در بارنامه بیاید به این معنا است که بعد از اینکه کالا به port of discharge رسید، باید توسط همان شرکت و یا شرکت حمل و نقل بین المللی دیگری که نامش در اسناد آمده، به محلی در قلمرو گمرکی آن کشور انتقال پیدا کند.برای مثال : محموله به بندرعباس رسیده ولی در اسناد حمل final place of delivery تهران ذکر شده است. لذا کالا باید توسط یک شرکت حمل و نقل بین المللی طبق قوانین به تهران حمل شود (ترانزیت شود).
شرح و توصیف کالاDescription of goodsهر جا این اصطلاح بیاید باید فرستنده کالا، نام کالای خود را به توصیف بیان کند و بهتر استHS CODE نیز اعلام گردد.
وزن خالص کالاNet weightبه این معناست که وزن کالا بدون بسته بندی چقدر است. برای مثال اگر ۱۰۰۰ کارتن روغن خریده اید، فقط وزن روغن داخل بطری ها حساب است نه چیز دیگر.یکی از موضوعاتی که قبلاً اشاره شد که شرکت های بازرسی می توانند برای شما کنترل کنند همین موارد است. یعنی وزن واقعی خالص کالا قبل از حمل طبق قرارداد منعقده.
وزن قانونیDeclaration of gross weightوزن قانونی یعنی وزنی که طبق قانون برای مقاصد معین تعیین شده یا می شود. در قانون گمرک نیز این وزن عبارت از وزن ناخالص (وزن با ظرف) Gross Weight منهای وزن تقریبی(اوزان ظروف در قانون گمرک مشخص شده) ظرف.وزنی که به این ترتیب به دست می آید برای محاسبه حقوق گمرکی و عوارض ورودی در مواردی که این حقوق از روی وزن اخذ می شود به کار می رود.
وزن ناخالص کالاGROSS WEIGHTهمان روغنی که عرض کردیم فرض کنید که در بطری های ۴۵۰ گرمی بسته بندی شده، بعد بطری ها در کارتن قرار داده شده و کارتن ها روی پالت جا گرفته اند. حالا وزن محموله روغن، به اضافه وزن تمامی بسته بندی ها می شود.در GROSS WEIGHT یکی از نکات مهم این است که وزن ناخالص برای شرکت های حمل و نقل بسیار مهم است. چون باید طوری محموله را در وسیله حمل، بارگیری نمایند، که تعادل وسیله نقلیه در مسیر حمل حفظ شود.
ابعاد محمولهDimensionطول x عرض x ارتفاع = حجم محمولهاگر قرار است کالایی را در وسیله نقلیه ای بارگیری نمایید، باید ابعاد خارجی محموله بسته بندی شده خود را اندازه گرفته و ابعاد داخلی وسیله نقلیه را نیز از شرکت حمل و نقل بپرسید و محاسبه نمایید تا مطمئن شوید که چه تعداد از بسته ها داخل وسیله نقلیه جامی گیرد که البته نباید از حد تناژ مجاز نیز فراتر رود.بارها مشاهده شده محموله به بندر بارگیری ارسال شده اما در زمان بارگیری وسائط حمل و نقل بین المللی، مقداری از بار روی زمین مانده چون داخل کانتینر یا کامیون ترانزیت جا نشده است.
نام کشتی و شماره سفرOCEAN VESSL / VOYAGE NOاگر در نسخ اصلی بارنامه ، نام کشتی و شماره سفر قید شده باشد، می توان تقریباً اطمینان داشت که کالا توسط کشتی مورد نظر حمل خواهد شد، در غیر این صورت صرف صدور بارنامه بدون نام کشتی و شماره سفر دلالتی بر حمل کالا ندارد.
کرایه حملFREIGHT CHARGESزمانی که حمل با فروشنده است و شما بخواهید از کرایه حمل کالایی با خبر شوید، می توانید از فروشنده خود بخواهید که FREIGHT CHARGES را به شما اعلام کند، تا بفهمید آیا کرایه حملی که محاسبه می کند منطقی است یا دارد زیاد حساب می کند.در این صورت می توانید چانه بزنید یا شرکت حمل و نقل خودتان را برای حمل معرفی نمایید. لذا بهترین راه این است که از شرکت حمل و نقل بخواهید کرایه حمل خود را ALL IN اعلام کند. چون معمولاً چندین آیتم در محاسبه کرایه حمل دخیل هستند. بنابراین رسماً اعلام کنید که غیر از هزینه فوق این شرکت هیچ هزینه دیگری پرداخت نخواهد کرد.
تی اچ سیTHC = TERMINAL HANDLING CHARGESهزینه های ترمینالی برای بارگیری در مبدأ و تخلیه در مقصد که معمولاً مبدأ به عهده فروشنده و مقصد به عهده خریدار است، مگر اینکه توافق دیگری شده باشد.
فرض کنید شما یک کانتینر کالا از فروشنده ای در تیانجین چین خریداری کرده اید و او باید طبق قرارداد آن را به صورت CFR به بندرعباس اسکله شهید رجایی حمل کند.در اینجا THC تیانجین با فروشنده است وTHC اسکله شهید رجایی بندرعباس با شماست که طبق تعرفه از شما دریافت می شود.
کرایه حمل قابل پرداخت درFREIGHT PAYABLE ATاین اصطلاح محل پرداخت کرایه حمل را بر روی بارنامه مشخص می کند. محل پرداخت می تواند مبدأ باشد یا مقصد یا هر محل دیگری که با شرکت حمل و نقل بین المللی قبل از حمل توافق شده است.
کرایه پیش پرداخت شده درFREIGHT PREPAID ATاین اصطلاح معمولاً با نام بندر مبدأ در روی بارنامه دیده می شود و دلالت دارد بر اینکه فروشنده یا صادرکننده کرایه حمل را تا مقصد پرداخت کرده است.برای مثال : اگر شما از شانگهای تحت ترم CFR یک کانتینر لوازم ورزشی خرید کرده باشید، باید روی نسخ اصلی بارنامه قید شده باشد FREIGHT PREPAID AT SHANGHAI
شماره کانتینرCONTAINER NOاگر محموله شما با کانتینر از مبدأ حمل شده باشد شماره کانتینر باید روی بارنامه درج گردد. هر تعداد کانتینر که در یک بارنامه حمل شده است باید شماره آن ها روی بارنامه به درستی قید گردند.کانتینر دارای ۴ حرف و ۶ رقم و یک چک دیجیت است که به حروف آن می گویند PREFIX که نشان دهنده مالک کانتینر است و به شماره های آن می گویند CONTAINER NUMBER و هفتمین شماره یعنیCHECK DIGIT که بعد از شماره های کانتینر می آید. این شماره توسط خطوط کشتیرانی جهت کنترل و چک کردن اصالت و صحت کانتینرهایشان استفاده می شود.برای مثال : شماره یک کانتینر شرکت کشتیرانی هپگ لوید کشور آلمان اینگونه است: HLXU365178-0
شماره پلمپSEAL NOتمام شرکت های کشتیرانی و بعضی از صاحبین کالا پس از اینکه تشریفات گمرکی کالا تمام شد و محموله اجازه ی بارگیری بر روی وسیله نقلیه را گرفته، یک پلمپ بر روی محل مشخصی از کانتینر الصاق می کنند.این عمل باعث خواهد شد که هیچ کس نتواند بدون شکستن پلمپ، کانتینر را باز نماید و اگر پلمپ باز شود، شخص تحویل گیرنده خواه انباردار باشد یا شرکت حمل و نقل مسئول خواهد بود. این پلمپ ها فقط با شکستن یا بریدن جدا خواهند شد.قبل از بارگیری کانتینر بر روی کشتی حتماً باید تمامی کانتینرها به پلمپ کشتیرانی الصاق گردند. چون باید پلمپ هر کانتینر در بارنامه قید گردد، تا صاحبین کالا مطمئن باشند کالایشان بدون دخل و تصرف حمل گردیده است. البته یک پلمپ هم گمرک خروجی مبدأ به کانتینر می زند که در بارنامه قید نمی گردد.
علائم و شماره هاMARKS & NOsاین اطلاعات در اسناد حمل می آید و روی بسته قید می گردد و نشانگر این است که هر بسته حاوی چه علائمی هست.مثلا نام فرستنده، نام خریدار، شماره اعتبار اسنادی، شماره بسته ها و اطلاعات مربوط به خود کالا ازقبیل: خطرناک بودن، آتش زا بودن و یا شکستنی بودن و هر بارنامه باید محمولاتش طبق علائم و شماره های ذکر شده در اسناد، تخلیه گردد.
اگر مغایرتی داشته باشد مغایرت گمرکی پدید می آید و شرکت حمل و نقل باید به گمرک و صاحب کالا پاسخ گو باشد.
تعداد بارگیری و حمل بار حمل و نقلSHIPPER’S LOAD COUNT AND SEALبه این معنی است که بارگیری محموله، شمارش کالا و پلمپ کانتینر توسط فرستنده انجام شده است. معمولاً این اصطلاح در حمل های دریایی کانتینری روی بارنامه قید می گردد.در صورتی که کشتیرانی یا شرکت حمل و نقل بین المللی کانتینر و پلمپ را سالم به مقصد برساند هیچ گونه مسئولیتی در صورت کسری محموله در مقابل گیرنده کالا متوجه او نخواهد بود و می گوید که فرستنده کالا را بارگیری کرده و بارنامه را هم تأیید کرده، لذا من هیچ مسئولیتی ندارم.
مناطق آزاد تجاریFREE TRADE ZONEمناطق آزاد تجاری عبارت از نواحی محصور و حفاظت شده ای است كه معمولاً در كنار سواحل دریاها و یا مناطقی كه از جهت حمل و نقل سریع كالاها دارای امتیازات و تسهیلات ویژه ای می باشد ایجاد می گردد.سازمان UNIDO  وابسته به سازمان ملل متحد مناطق آ‍زاد تجاری را اینگونه تعریف می كند : «مناطق آزاد تجاری عبارتست از محركه ای در جهت تشویق صادرات صنعتی»
تجارت متقابلCounter tradeتجارت متقابل قدیمی ترین شیوه مبادلات تجاری است. در این نوع معاملات معمولاً قراردادها و مقاوله نامه هایی بین دو دولت انجام می پذیرد و بانک های مركزی دو دولت با افتتاح حساب های ویژه نسبت به عملیات تجاری و مالی اقدام می كنند.
اسناد مثبته گمركیPositive customs documentsاسناد مثبته گمركی به طور كلي اسنادی هستند كه مويد ورود كالا به ترتيب مجاز به كشور، انجام تشريفات قطعي گمركی در خصوص آن ها و ترخيص از گمرک با صدور سند و پرداخت كليه وجوهی كه به ورود قطعی كالا تعلق می گيرد، است.
اسناد نادرستIncorrect documentationمنظور از اسناد نادرست، اسناد يا سياهه هايی است كه در آن خصوصيات كالا صحيح و مختصرا ذكر نشده است و صاحب كالا از عدم تصريح خصوصيات به زبان دولت اقدام و كالای ديگری را با حقوق گمركی و سود بازرگانی و عوارض كمتر اظهار کرده باشد.
اظهارنامه ورود يا خروجEntry or exit statementهر نوع اظهارنامه ای كه توسط شخص مسئول وسيله حمل و نقل يا نماينده او بايد هنگام ورود يا خروج وسيله حمل و نقل به مقامات گمركی ارائه شود و حاوی مشخصات لازم در ارتباط با وسيله حمل و نقل، مسير سفر، بار، كالاهای توشه ای و ملزومات، كاركنان و مسافرین است.
اظهارنامه مبداStatement of Originعبارت است از يک شرح مقتضي در رابطه با مبدا كالاهای ساخته شده كه در موقع صدور آن ها توسط سازنده، توليد كننده، تهيه كننده، صادر كننده يا هر شخص صلاحيت دار ديگری در فاکتور تجاری يا هر سند ديگری كه مربوط به كالاها باشد، ذكر می شود.
اعلاميه ارزCurrency Declarationسندی است که بانک مبلغ ارز انتقال يافته جهت خريد كالا و ارز ريالی و تاريخ گشايش اعتبار آن را نشان مي دهد.
بار اندازLauncherمحل سرپوشيده ای است كه يک يا چند طرف آن ديوار نداشته و كالا ها به منظور محفوظ ماندن از برف و باران و تابش منظم آفتاب در آن جا نگه داشته می شود.
بارنويسيWritingمامورين مخصوص موقع تخليه كالا از وسائط نقليه، به تدريج ريز آن را مي نويسد تا بعدا با بارنامه و مانيفست تطبيق داده شود.
ترانشيبTranscendenceعبارتست از روش گمركی كه به موجب آن كالا ها تحت نظارت گمرک از يک وسيله حمل و نقل ورودی به يک وسيله حمل و نقل خروجی (صدور) در حوزه يک دفتر گمركی كه آن دفتر در عين حال دفتر گمركی توام برای ورود و صدور است، انتقال داده می شود.
تعهد ترانزيتTransit Commitmentسندی است كه توسط گمرک تنظيم می شود و به موجب آن اجازه داده می شود كه كالا ها به طور ترانزيت گمركی بدون پيش پرداخت حقوق و عوارض ورودی حمل شوند و معمولا حاوی كليه مشخصات لازم برای تعيين حقوق و عوارض ورودی در مورد مقتضی و يک تعهد تضمين شده مبني بر ارائه كالا يا مهر و موم گمركی و سيم و سرب دست نخورده به دفتر گمركی مقصد است.
درابکDrabakعبارت است از مبلغ حقوق و عوارض ورودی كه به موجب روش درابک مسترد می شود.
دمپينگDumpingعبارت است از عرضه كالا با قيمتي كمتر از هزينه نهايي توليد آن يا با استفاده از سوبسيدهاي غير عادي در يك بازار خارجي.
سود بازرگانیCommercial Profitsعلاوه بر حقوق گمركی وجوهی نيز تحت عنوان سود بازرگانی طبق مصوب هيئت وزيران به استناد قانون انحصار تجارت خارجی ، قانون امور گمرکی و قانون مقررات صادرات و واردات از برخی كالا های وارداتی اخذ می شود كه به آن سود بازرگانی گفته می شود.فلسفه وضع سود بازرگانی جدا از حقوق گمركی ، صرفا به اين لحاظ بوده كه هرگاه دولت لازم بداند كه به منظور حمايت از توليدات يا صنايع كشور ميزان آن را تغيير دهد در حالي كه اگر اين وجوه، كلا در قالب حقوق گمركی وصول می شود.بر طبق قانون می بايست مجلس آن را تعيين كند لذا هر تغيير احتمالي آن مستلزم انجام مقدمات و طی تشريفات متداول و صرف زمان نسبتا زيادی بود در حالی كه اين وجوه ممكن است هر سال محتاج تغيير باشد، لذا با تصويب هيئت دولت اين تغيير با سهولت انجام می گيرد.
فلهBulkبه كالا هايي كه بدون لفاف در واگن ها يا كاميون های اتاقدار و يا كشتي حمل می شود فله می گويند. كالا هايی مانند شكر، گندم، حبوبات، علوفه و از اين قبيل به صورت فله حمل می شوند.
كابوتاژCabotageعبارت است از حمل كالا از يک بندر كشور به بندر ديگر و همچنين از يک گمرک به گمرک ديگر كه از راه كشور هم جوار صورت می گيرد. براي كابوتاژ تشريفات گمركی لازم است و دو نوع اظهارنامه دارد كه يكي هنگام خروج كالا از بندر يا مرز تنظيم می شود و يكی هم هنگام ورود به گمرک مرز يا بندر.
كارنه آ.ت.آKarna ATAمدرک ورود موقت بين المللی است كه اگر شخص يا شركتی كالايی به صورت ورود موقت برای شركت در نمايشگاه ها يا تاسيس نمايشگاه وارد نکند و يا نمونه هايی برای ارائه به مشتريان وارد كند، به موجب اين مدرک نيازی به انجام تشريفات گمركی مربوط به ورود موقت نخواهد داشت.
كارنه دو پاساژCarne Two Passagesكارنه دو پاساژ در حقيقت گذرنامه وسيله حمل و نقل جاده ای است كه به عنوان ورود موقت به كشور يا كشورهايی مسافرت می كند، ممكن است براي حمل كالا اشخاص يا به عنوان اتومبيل سواری برای گردش يا انجام امری كه در نظر است موقتا برای ورود به كشوری از آن استفاده شود.
كالای ضبطی در گمرکCustoms seized goodsضبط كالا در گمرک در مواردی است كه كالا ممنوع الورود يا غير مجاز بوده با نام و مشخصات صحيح اظهار شده باشد و گمرک سه ماه به صاحب كالا فرصت داده باشد كه كالا را از كشور اعاده کند.ولی صاحب كالا اقدامی نکند در اين صورت بعد از انقضای سه ماه مذكور كالا اصطلاحا ضبط می شود. همچنين بعد از ضبط، به صاحب كالا دو ماه وقت داده می شود كه اگر شكايتی دارد به دادگاه شهرستان تسليم کند. در غير اين صورت و گذشت دو ماه مذكور اصطلاحا كالا ضبط قطعی شده، يعني به مالكيت دولت در می آيد.
كالای متروكهAbandoned goodsكالای متروكه كالايی است كه صاحب آن، آن را ترک كرده باشد؛ يعني به هر دليل به سراغ كالا برای ترخيص نرفته يا اگر مراجعه كرده در ارائه اسناد با مداركی كه لازم است تاخير كند، مدتي كه بعد از انقضای آن كالا متروكه می شود.چهار ماه از تاريخ اولين قبض انبار -در فرودگاه ها دو ماه است- هر گاه در اين مدت اقدامی برای ترخيص نشود، كالا متروكه می شود. چنانچه صاحب كالا برای عدم مراجعه و ترخيص كالا عذر موجهی داشته باشد، می تواند با تنظيم درخواست و ارائه آن به گمرک، تقاضا كند كه مدت ياد شده حداكثر چهار ماه ديگر تمديد شود.
كالای مرجوعیReference goodsكالای مرجوعی كالا هايی است كه :به عنوان واردات موقت قبلا به كشور وارد می شوند و در پايان مهلت ورود موقت برای اعاده از كشور اظهار و تحت عنوان كالای مرجوعی شناخته می شوند.به دليل ممنوعيت يا غيرمجاز بودن تطبيق با استانداردهای اجباری ( در مورد آن دسته از كالا ها كه ورودشان مستلزم رعايت استاندارد اجباری است) يا به طور كلی عدم احراز شرايط قابل ترخيص نيستند به همين لحاظ از كشور بايد مرجوع شوند.
كالاهای توشه ای و ملزوماتLuggage goods and suppliesعبارت است از كالاهای اختصاص يافته برای مصرف توسط مسافران و كاركنان كشتی ها، هواپيماها يا قطارها. اين كالاها ممكن است فروخته شده يا نشده باشد.
هزينه های گمركیCustoms costsهزينه های گمركی وجوهی هستند كه ميزان و چگونگي وصل آن ها با تصويب هيئت وزيران برای تخليه، باربری، انبارداری، آزمايش، تعرفه بندی، بدرقه كالا، خدمات فوق العاده و نظاير آن تعيين و به وسيله گمرک وصول می شود.بعضي از اين هزينه ها در اظهار نامه های گمركی و قبل از اين هزينه ها در اظهارنامه های گمركی و قبل از اظهار، محاسبه و منظور می شوند و برخي به موجب قبض درآمد و جدا از اظهارنامه وصول می شوند. (نظير هزينه خدمات فوق العاده، هزينه آزمايش كالا، هزينه تعرفه بندی و هزينه بدرقه كالا )
 
نظارت گمركیCustoms supervisionيعنی اقدامی برای تضمين اجرای قوانين و مقرراتی كه گمرک مسئول اجرای آن هاست به عمل می آيد.
مانيفستManifestoفهرست محمولات يک كشتی، يک قطار يا يک كاروان از كاميون هايی را می گويند كه بيشتر از يک بارنامه دارند و می توان آن را فهرست كل كالا خواند كه حاوی ريز كليه برنامه های مربوط به محموله است. اين فهرست كل زمانی عرضه می شود كه محموله تجاری به گمرک مقصد می رسد.
مانيفست محمولهCargo Manifestoفهرستی از كالاهای تشكيل دهنده محموله بار كه در يک وسيله حمل و نقل يا در يک واحد حمل و نقل حمل می شوند.مانيفست محموله بار كه به اين ترتيب حاوی مشخصات بازرگانی مربوط به كالاها از قبيل شماره های اسناد حمل، نام صادركننده و گيرنده كالا ، علامت و شماره تعداد و نوع بسته بندی ، مقدار و شرح كالا باشد و ممكن است به جای اظهارنامه محوله بار به كار رود.
كنوانسيون كيوترThe Qutter Conventionاصطلاحی است كه عموما در ارتباط با كنوانسيون بين المللی برای ساده كردن و هماهنگ كردن روش های گمركی به كار برده می شود.
كنوانسيون ا.ت.اATA Conventionاصطلاحی است كه عموما در ارتباط با كنوانسيون گمركی در هر بار ا .ت .ا برای ورود موقت كالا به كار برده می شود.
كنوانسيون نايروبیNairobi Conventionاصطلاحی است كه عموما در ارتباط با كنوانسيون بين المللی همكاری متقابل اداری به منظور پيش گيری تجسس و كيفر تخلفات گمركی به كار برده می شود.
ترخیصیهDELIVERY ORDERبرگ حواله، ترخیصیه یا حواله نامه ترخیص ، سندی است خطاب به حمل کننده یا انباردار، که در آن از اشخاص مزبور درخواست می شود کل کالا یا مقدار معینی از آن را به شخص نام برده در سند یا حامل آن تحویل دهند.
ضمانت نامهPerformance Bank Garanteeاگر هنگام خرید کالا از منبع جدید، امکان تحقیق و بررسی در مورد توانایی تولیدی، فنی و وضعیت مالی فروشندگان و بازدید از محل کارخانه و فروشنده کالا وجود ندارد، در صورت لزوم به منظور حسن اجرای تعهدات فروشنده و یا تضمین کیفیت کالای مورد معامله هنگام عقد قرارداد ضمانتنامه ی حسن انجام کار (PBG) از فروشنده دریافت می شود.تاریخ و نحوه ی آزاد شدن این ضمانت نامه در قرارداد قید می گردد.
استریپstripبه تخلیه کالا از کانتینر و انتقال به کامیون است که معمولا توسط لیفتراک انجام می‌گیرد.
استافینگstuffingبه تخلیه کالا از کامیون و بارگیری یا انتقال آن به کانتینر گفته می‌شود که معمولا توسط لیفتراک انجام می‎شود.در این فعالیت، بار از درون کانتینر تخلیه شده و Stuffing یعنی بار دوباره داخل کانتینر پر شده که توسط دستگاه های مجهز و نیروهای متخصص در پایانه های کانتینری و غیر کانتینری و انبارها انجام می‌شود.

پاسخ دهید

آدرس ایمیل شما منتشر نخواهد شد.قسمتهای مورد نیاز علامت گذاری شده اند *

باز کردن چت
سلام می تونم کمکتون کنم ؟
سلام برای ارتباط با ما از طریق واتساپ اقدام نمایید